Vogel van Papier, Jaargang 27, Nummer 1 (maart 2021)
Stilaan vindt een nieuw woord plaats in ons vocabularium: “vaccinatie-ongelijkheid”.
We zien de laatste tijd nieuwe grafieken en tabellen in de Ecuadoraanse krant en in het nieuws. Ze geven weer welk percentage van de bevolking van elk land gevaccineerd is… Ecuador, samen met nog enkele “armere” Latijns-Amerikaanse landen, bijna heel Afrika en enkele landen in Azië blijft schromelijk bleek… terwijl Noord-Amerika, Europa en enkele “rijkere” Latijns-Amerikaanse landen elke dag donkerder kleuren. Terwijl Ecuador op het vlak van oversterfte in 2020 in de toptien van de wereldranglijst staan… hinken we nu wat vaccinaties betreft achteraan op één van de laatste plaatsen… We horen niet graag dat Ecuador een ontwikkelingsland is, een derdewereldland. Maar deze pandemie drukt ons hard met de neus op de feiten.
Net voor kerstmis kondigde de president aan dat in januari voor een eerste pilootfase 80.000 vaccinatiedosissen zouden aankomen… jawel, uit Puurs! Maar het duurde en bleef maar duren… De Minister van Volksgezondheid kreeg het niet meer uitgelegd… en hij zei dat “de vaccins ergens onderweg waren tussen Europa en Ecuador”. Ik stelde me zo al voor dat ergens midden de oceaan enkele sterke mannen met man en macht de roeispanen in het bootje keerden, met een grote frigobox waarin de vaccins hopelijk koel gehouden konden worden… Toen de vaccins maar niet wilden landen, bracht de minister ons het gezegend bericht dat “in Noorwegen veel mensen overleden waren aan de gevolgen van het vaccin, en dat de Ecuadoraanse overheid daarom, ter bescherming van de volksgezondheid, het vaccinatieproces op on hold had gezet”. Toen ik ’s avonds de Standaard opendeed (jawel, op mijne computer), las ik in grote blokletters dat er “geen verband is tussen vaccins en overlijdens in Noorwegen”… Wie moet je nu geloven… ?
Maar goed, op 21 januari kwamen met een vliegtuig van KLM 8.000 dosissen in Quito aan. Neen, ik vergeet geen nulleke… Die werden, bedekt met de Ecuadoraanse vlag en terwijl de fanfare het nationaal volkslied speelde, ontvangen door de president, de vicepresident, de minister van volksgezondheid, een generaal van het leger en nog een generaal van de politie, en nog veel meer schoon volk… “Het was een historische dag voor Ecuador” twitterde de president. Waarop een nuchtere mevrouw antwoordde: “Neen, mijnheer de president. U vergist zich. Het zou een historisch moment geweest zijn dat we niet op één van de eerste plaatsen van de coronamortaliteit zouden staan, dat we na tien maanden pandemie eenvoudig en gemakkelijk aan een PCR-test geraken wanneer we die nodig hebben en dat er geen mensen op de wachtlijst “Intensieve Zorgen” zouden staan”.
Ja hoor, je leest het goed: een wachtlijst voor intensieve zorgen, ook dat hebben we hier in Ecuador! Nu goed, er waren 8.000 vaccins op Ecuadoraanse bodem en er was een lijst opgemaakt van wie het vaccin zou krijgen: gezondheidspersoneel dat in de vuurlinie in de ziekenhuizen werkt en mensen die in rusthuizen wonen. Deze laatste groep is klein, want in Ecuador zijn er bijna geen woon-zorgcentra. In elke provincie is er een openbaar opvangcentrum voor aan hun lot overgelaten oudere mensen. En in de grote steden zijn er enkele private woonzorgcentra, alleen in de rijke buurten.
Nu blijkt dat onze minister van volksgezondheid ook eigenaar is van zo’n bejaardentehuis en dat zijn welstellende moeder en enkele familieleden daar wonen. En nu mag je eens raden wie op de eerste rij stond om gevaccineerd te worden, naast onder andere de president en een aantal dokters van het Militair Ziekenhuis van Quito (het land moet toch verdedigd blijven, hé!): de minister de minister de minister… en zijn moeder en tantes en nonkels die in dat woonzorgcentrum wonen ….
Ik zit hier zowaar op de tonen van het liedje “’k plantte ne keer patatten, patatten, patatten” van Willem Vermandere mijn colère en frustratie van me af te schrijven… Dat centrum bleek tevoren niet op de lijst te staan en tegelijkertijd lieten veel ziekenhuizen over heel het land weten dat ze minder dosissen ontvangen hadden dan van tevoren afgesproken was. De verontwaardigde reacties van parlementsleden, presidentskandidaten voor de verkiezingen in februari (en dat zijn er 16!), civiele organisaties en vooral van de gewone mensen bleven niet uit. Het ontslag van de minister werd geëist. Er werd een politiek proces opgestart. Maar de minister laat blijkbaar niet van slapen en zegt dat hij geen politicus is en gehandeld heeft “als dokter en als zoon”! Mijn oren tuten nog… Zou hij weten dat er zoiets als “volksgezondheid en ethiek” bestaat?
De president laat weten dat de minister zijn volle vertrouwen blijft genieten. Nochtans had hij tevoren met dreigende vinger gezegd dat diegenen die “niet op de lijst stonden en het vaccin toch zouden krijgen, daarvoor gestraft en ontslaan zouden worden”… En vorige week hoorden we dat de minister, die tevoren decaan was van de faculteit geneeskunde van de Universidad de las Americas in Quito, ten persoonlijke titel een brief had gestuurd naar de rectoren van alle universiteiten in het land, om hen uit te nodigen om als eersten op de lijst van de massieve vaccinatiecampagne te staan. Maar hij ving bot en kreeg stante pede een openbare brief die de meeste rectoren ondertekenden terug waarin zij diplomatisch eerst vriendelijk voor het privilege bedanken, daarna enkele scherpe vragen stellen over het vaccinatieproces… En als laatste puntje vermeldden ze dat zij het feit rector te zijn niet beschouwen als een prioriteit om op de lijst van te vaccineren personen te komen, en mooi in de ethische rij, opgemaakt op basis van volksgezondheidkundige principes, hun beurt zullen afwachten…
Hoe kan iemand nu toch zo hardleers zijn en wat mogen we nog meer verwachten? Iedereen blijft vragen naar de inhoud van het nationaal vaccinatieplan maar de informatie blijft schaars. De dokter van het gezondheidscentrum van Pomasqui, waar we voor enkele patiënten van Tapori blijven aandringen voor enkele hoognodige consulten cardiologie en oftalmologie in het ziekenhuis, verontschuldigt zich voor alle vertragingen in die afspraken “omdat er elke dag iemand van onze huisartsen opgeroepen is om in de vaccinatiecentra de wacht te doen”. Wachten tot er nog een schamel lot vaccinaties aankomt… en ondertussen weinig of niets doen… Wie krijgt dat nog uitgelegd? Gisteren gaf de president toe dat het vaccinatieproces vertragingen oploopt, maar dat het goede nieuws is dat we tegen eind april 211.200 dosissen mogen verwachten… Als ik goed tel zouden er dan tegen eind april samen met het eerste lot dat al aankwam ongeveer 110.000 mensen hun prikken gekregen hebben… goed voor 0,6 % van de bevolking. Misschien staan we dan werkelijk helemaal als laatste op de wereldranglijst. Zo triest en moeilijk te begrijpen. Waarom kan hier niet wat elders wel kan?
Nu moet ik toegeven dat mijnheer de minister mijn kop van jut is op wie ik me nu af reageer. Maar er is zeker meer aan de hand dan onkunde en wanbeleid op nationaal vlak. Een goed antwoord wordt geformuleerd in een artikel dat op 25 februari in de Standaard te lezen is: “Afrika wacht niet op liefdadigheid, we eisen transparantie”.
Ik laat van slapen op zoek naar een antwoord op de volgende vragen:
Waarom blijven zoveel mensen aan de macht die het eerst en vooral goed voor hebben met hun eigen kringetje?
Waarom worden in een pandemie niet alle vaccins over heel de wereld op basis van eenzelfde prioriteitenlijst toegediend?
We hebben onze mond vol over gelijkheid, universele toegang tot gezondheidszorg, … maar eens te meer is duidelijk dat er eerste-, tweede-, derde- en vierderangs landen en –burgers zijn…
En het voelt echt niet goed om, terwijl we “ons botten uit ons lijf werken” en ons uiterste best te doen, mensen armer en moedelozer te zien worden. Ik zie in de consultatie het gewicht van mensen naar beneden gaan… van de honger. En tegelijkertijd zien we ook meer mensen met diabetes omdat ze alleen nog rijst en soep-van-vermicelli-en-aardappelen eten…
Ik zou mijnheer de minister en compagnie graag uitnodigen om een half uurtje met Yoey te spelen, om samen met Sofia enkele ketels etensresten bergop naar hun varkentjes te brengen en daarna terug te keren naar hun huisje waar het water afgesloten is om een kom rijst met kikkererwten te eten, of om te luisteren naar het verhaal van Sra. Maria. Ik zou hem ook willen vragen om aan de mensen echte en waarachtige uitleg te geven, want dom zijn we niet. Zou het helpen, denk je… ?
PS 7 maart 2021:. Deze Vogel van Papier is nog niet gedrukt en er is al een vervolg in deze soapserie: Mijnheer de Minister diende op vrijdagavond 26 februari zijn ontslag in en zat zaterdagochtend heel vroeg op het vliegtuig richting Miami… stilaan een toevluchtsoord voor meerdere schaamteloze Ecuadoraanse politici
Vogel van Papier, Jaargang 27, Nummer 1 (maart 2021)